Vuokkiniemen kylätalošša viime netälinloppuna piettih Vuokkiniemen aapini -kirjan karjalankielisen kiännökšen esityš. Šen kirjuttaja Tatjana Tupina eli kyläššä ta ruato koulušša yli viittä vuotta. Koko šen ajan hiän omien opaštujien kera keräsi tietoja Vuokkiniemeštä. Tutkimušruato on kirjan pohjana.
– Kirjan istorija on pitkä, še ei šyntyn yheššä hetkeššä. Koko miun elämä Vuokkiniemeššä oli omissettu löytölöillä, mukavilla ajatukšilla, tapuamisilla mielenkiintosien ihmisien kera. Vuotena 2012 Vuokkiniemen koulun johtaja Valentina Lipkina kučču miut ruatamah kouluh alkeisluokkien opaštajakši. Mie šuoššuin ta tulin ruatamah, kun enšin ajattelin, jotta vain vuuvvekši, kuni ečitäh vakituista opaštujua, kerto kirjan luatija Tatjana Tupina.
Koulušša ruatuas’s’a Tatjana Väinövnä rupesi tutuštumah koulun arhiivah. Šieltä löyty äijän tietoja ta valokuvie.
– Vuotena 2013 koulu täytti 155 vuotta. Myö alkoma valmistautuo juhlavuoteh. Ne lapšet, kumpasien kera myö valmistima “Vuokkiniemen aapista”, vuotena 2013 tultih miun opaštujiksi. Koulun juhlavuoteh valmistautumini oli meijän enšimmäisenä työnä. Myö keräsimä tietoja arhiivoista, kirjuttima Arhankelih ta julkaisima kokomukšen koulun vuotisjuhlakši, muistelou opaštaja.
Še oli pitän ruavon alku. Šen jälkeh lapšet, heijän vanhemmat ta iče Tatjana Tupina ruvettih keryämäh tietoja šukulaisista ta kyläläisistä, kumpaset ošallissuttih Isänmualliseh šotah. Šiitä hyö ruvettih tutkimah kylyä. Talvella liikunnan oppituntiloilla šukšilla hyö hiihettih kylyä myöten, tutuššuttih kylänoših, taloloih, katuloih.
– Vuotena 2017 lapšet opaššuttih jo 4. luokalla ta šiinä vuotena Vuokkiniemi šai Šuomelais-ugrilaini kulttuurikylä -statussin. Lapšien kera juhlavuuvven rajoissa pitimä äijän toimenpituo. Yksi niistä oli “Matkuštamini kylän männyöh aikah”. Lapšet valmissettih mukavie kertomukšie ta tuotih arvokkahie perehesinehie, jatko kertomuštah kirjan luatija.
Tietoja oli kerätty äijän ta Tatjana Tupinalla oli himo panna niitä yhen kokomukšen kanšiloih. Šynty ajatuš luatie aapisen, šentäh kun Tatjana Väinövnä rupesi opaštamah lapšie aapisešta ta 4. luokašša hänen himotti lopettua yhtehisen ruavon aapisella. Näin ilmešty aapini venäjän kielellä. Myöhemmin Sergei Vdovicin näki kirjan ta kirjutti joka kertomukšeh runoja venäjäkši, a lapšet piiruššettih kuvie niijen mukah.
Vuokkiniemen aapini -kirjašša kirjaimikon joka kirjaimeh liittyy pieni kertomuš. Vuotena 2020 oli piätetty kiäntyä kirja karjalakši. Lisäkši kirjašša on vuokkiniemiläisien ta kylänyštävien ottamie kylän kaunehie valokuvie. Kirjan kiäntäjinä ollah Raisa Remšujeva ta Marija Spitsina. Kanši ta taito: Jens Hattuniemi, kuvašuunnittelu ta kuvien tekstit: Julija Filippova, Ol’ga Karlova ta Eeva-Kaisa Linna.
– Vuokkiniemeh liittyy äijän hyvie muisselmie, mie tiälä rupesin šyvempäh tutkimah ni omie juurieki. On aina mukava tavata miun opaštujie ta muissella niitä aikoja, lisyäy Tatjana Tupina.
Vuotena 2020 Vuokkiniemi täytti 400 vuotta. Kirja on painettu juhlavuuvven ohjelman rajoissa Karjalan Šivissyššeuran rahotukšella.
Teksti: Uljana Tikkanen, Oma Mua 24.3.2021
Foto: Viena-seuran jäsenet. “Vuokkiniemen aapisen” esitykšeššä kirjan luatija Tatjana Tupina ta hänen entiset opaštujat.
