Šuomelaini kirjailija Markku Nieminen on valmistan uuvven kirjan. Kylä-romani kertou vienalaisen kylän eläjien kohtaloista neuvoštoaikana.
Omašša tevokšešša Markku Niemisen kertou yhen vienankarjalaisen kylän eläjien kohtalojen kautti, mimmoni elämä Kalevalan laulumailla oli neuvoštoaikana. Romanin esityš piettih Kuhmošša šajekuušša. Šiinä kirjailija šaneli kirjan šyntyprosessin monipuolisista vaiheista:
– Työ alko jo 1980-luvulla, vain kirja tuli valmehekši vašta pari vuotta takaperin. Julkaisuprosessi alko viime kevyänä.
Mimmoista oli vienalaisen kylän ihmisien elämä vuosikymmeninä, konša raja Vienah oli kiini? Mitein muašša vuosikymmenien aikana tapahtunuot muutokšet kuvaššuttih tavallisien ihmisien arkielämäššä? Kylä-romani avuau yhen kylän ihmiskohtalojen kautti näkökulmie näih kyšymykših.
– Kerronnaltah tevoš esittäy vienalaisien starinojen tyylie. Šiinä käytän lyhyitä virkkehie ta kerron vain tapahtumista, enkä šyvenny tuntehih ta ajatukših, jotta lukijalla šyntyis omie tuntehie, koroštau Markku Nieminen.
Kirjua voipi lukie niise vertauškuvallisešti, šentäh kun yhen kylän tarinašša kuvaštuu koko Neuvoštoliiton taival – šen šynnyštä alkuan romahukšeh šuaten. Kirjan tauštalla on tovellisie kertomukšie, ka niitä on dramatisoitu tevošta varoin.
– Miun romanissa olija kylä on fiktiivini, vaikka še šai piirtehie olomašša olijista kylistä. Šamoin kirjan henkilöt šuatih vaikuttehie vienalaisien kylien eläjistä, ka ketänä šuorah en šiirtän kirjan šivuilla. Tavottehena oli kuvata, mimmoista elämä töineh, huvineh ta yhteiskunnallisine muutokšineh vienalaisissa kylissä oli 1920–1990-luvulla. Kerron kylän tapahtumista ihmisien kautti, ka tevokšen varšinaini piähenkilö on iče kylä, kertou kirjailija.
Šuomelaisešša kaunokirjallisuošša Vienan Karjalah on totuttu kaččomah kanšallisromanttisin šilmin, kuin loittoseh starinamuah, missä eli “Kalevalan” runouš. Markku Niemisen Kylä-romani esittäy, mimmoista elämä oli tovellisuošša ta mitä vienalaiset šuatih kokie 1900-luvun aikana, konša uuvvet yhteiskunnalliset olot hävitettih vuosišatoja vanhan perintehellisen elämänmuuvvon.
Kirjailija hyvin tuntou aihepiirin, šentäh kun hiän johti Juminkeko-šiätijön Vienan runokylien elvytyšprojektie yli kolmen vuosikymmenen ajan ta keräsi šamalla muistitietoutta talteh. Aijemmin Markku Nieminen valmisti keruutyön tulokšina kakši kirjua vienalaisista starinoista, kirjutti Vienan runokylät -kulttuurioppahan šekä lukusan miärän artikkelija Vienašta erilaisih kokomukših. Hänen romani “Isät Suomessa – sydän Karjalassa” liikkuu karjalaisešša elinpiirissä.
Kylä-tevokšen julkaisija on Juminkeko-šiätijö.
Teksti: Maikki Spitsina, Oma Mua 21.10.2021
Foto: Sergei Barbašin
