“Periodikalla” 30 vuotta: toiminta kašvo monipuolisekši

Periodika-kuštantamo täytti 30 vuotta 1. heinäkuuta. Še on ainutluatuni laitoš, kumpasen šeinissä ilmeššytäh karjalan-, vepšän- ta šuomenkieliset lehet ta kuukaušilehet.

Ainut kuštantamo, kumpani julkaisou kanšalliskirjallisutta šekä valmistau lehtijä ta šanomalehtijä karjalan, šuomen ta vepšän kielellä on peruššettu vuotena 1991. Šilloin ta nyt kuštantamo toimiu yhen idejan mukah – šäilyttyä ta kehittyä karjalan-, vepšän- ta šuomenkielisie julkaisuja tašavallašša, antua tiluajalla mahollisuon lukie muamonkielellä, auttua opaštuo muamonkielie ta kehittyä kielitaitoja.

“Periodikan” juhlavuotena kuštantamon ruatajilla ta veteraniloilla myönnettih kunnivokirjoja, kunnivomerkkijä ta kiitoškirjasie.

– Mie ruan “Periodikan” kera noin nellä vuotta ta voin šanuo, jotta tiälä ruatah ei välinpitämättömät, luovat ta ahkerat ihmiset. Viimesinä vuosina meilä yheššä onnistu toteuttua äijän šuurta projektie ta toivon, jotta meijän šuunnitelmien toteuttamini jatkuu, šano KT:n kanšallisen ta alovehellisen politiikan ministeri Sergei Kisel’ov juhlaseremonijan alušša.

Karjalan piämiehen kunnivomerkkiit oli myönnetty Nina Levitskajalla ta Vladimir Kettusella. Venäjän digitalisen kehitykšen, yhtyvehen ta viessinnän ministerijön kunnivokirjoja šuatih L’udmila Talja ta Mihail Nezvitskii. Federalisen aikakaušlehtien ta viessinnän toimiston kunnivokirjoilla oli palkittu Marina Bagajeva, Ol’ga Smotrova ta Marija Spitsina. Karjalan piämiehen kiitoškirjasen šai Jelena Sergijenko. Niise kuštantamon toimittajat šuatih Karjalan kulttuuriministerijön, Kanšallisen ta alovehellisen politiikan, Opaššuš- ta urheiluministerijön šekä “Periodikan” kunnivokirjoja ta kiitoškirjasie.

Juhlavuotena kuštantamon johtaja Natalja Sinitskaja kerto, mitein kuštantamo vaštasi 30-vuotispäivyäh, mimmosie šuunnitelmie on ta mitä “Periodika” merkiččöy hänellä.

– Viime vuosina “Periodikan” toiminta šai uušie šuuntie. Mitä uutta on kuštantamošša ta mitä jiäy muuttomattomakši?

– On totta, jotta viime vuosina šattu äijän muutokšie. Rikeneh pannah merkillä, jotta “Periodikan” ruato tuli monipuolisemmakši. Miulta kyšytäh, mitä še merkiččöy? Eikö tule šemmoni aika, konša “Periodika” lopettau painojulkaisujen tuotantuo?

Tietyšti ei, šemmoista ei tule, šentäh kun kaikki še, mi on šyntyn kuštantamon peruštehella on šen anšijošta, jotta on olomašša painoviessintöjä. Niissä ruatau ammattilaisie ihmisie, kumpaset ymmärretäh meijän yhtehisie tehtävie ta tarkotukšie – šäilyttyä ta kehittyä kielie. Šentäh täštä rikkahašta mullašta kašvo ni uušie taimenie – Kieliresurssikeškuš, Oma Media -portali, Yštävyškoti. Nämä muutokšet tapahuttih viimesen muutoman vuuvven aikana, šentäh kun myö šaima enemmän rahotušta šiih. Esimerkiksi, portalin luatimini on oikein kallis ruato. Pakinoja portalista oli olomašša jo monie vuosie. Šiitä KT:n kanšallisen ta alovehellisen politiikan ministerijöh tuli ruatamah uušie johtajie ta piälikköjä. Myö šaima enemmän rahotušta. Nämä asiet yheššä autettih toteuttua šuunnitelmie.

– Ennein “Periodikan” kohteryhmänä oli karjalan, šuomen tahi vepšän kieltä ošuajat tahi opaštujat ihmiset. Nyt “Periodikan” yštävien šeura šuurenou. Uuši toiminta muanittau uušie ihmisie. Mintän ta mitein näin tapahtuu?

– “Periodika” kašvo tavallisen kuštantamon rajojen yli ta še ei ole šattumalta. Meijän ammatilliset spesialistit innoššetah toini toisie kekšimäh ta toteuttamah uušie projektija – näin oli peruššettu Karjalaisien, vepšäläisien ta šuomelaisien kieliresurssikeškuš, kumpasen tavoittehena on polul’arisoija kielie ta käyttyä šitä varoin kaikki meijän mahollisuot ta keinot.

Ennein myö pitimä oman toiminnan kohteryhmänä vain niitä ihmisie, ket maltetah kieltä ta emmä huomannun niitä, ket ei paissa. Nyt ajattelemma, jotta še oli viärin. Jokahisella ei ole mahollisutta opaštuo kieltä, eryähillä ei ole ni karjalaisie tahi vepšäläisie juurija, ka hyö tahotah liittyö kulttuurih. Pitäy ottua vaštah šemmosieki ihmisie.

Resurssikeškukšen piäšuavutukšena on kielikurššien pitämini. Ne toimitah joka vuosi. Kieli on opaššuštoiminnan tärkein oša. Juuri šitä tehtävyä varoin kieliresurssikeškuš ni oli peruššettu.

Niise on tärkie, jotta keškuš järještäy muasteri-oppija. Niih voipi ottua ošua ta niitä voipi kaččuo keškukšen YouTube-kanavalla. Šemmosie videoita tulou vielä enemmän ta neki myöhemmin pannah Oma Media-portalih. On hyvä, jotta meijän joukošša on šemmosie toimittajie, kumpaset ošatah kirjuttua, luatie valokuvie, kuvata ta leikata videoita. Näin myö pienin aškelin aššumma monitoimijournalistikkah.

– Mimmosie toimenpitoja piettih tahi šuunnitellah pityä “Periodikašša” juhlavuotena?

– Kyllä, myö tahtoma järještyä šuuren pruasniekan, kumpaseh vois kuččuo meijän nykysie ta entisie ruatajie, kuštantamon yštävie. Ruatajien lisäkši on yhteiskunnallisie järještöjä, meijän lukijie ta meijän kallehie kirjuttajie, kumpasie arvoššamma. Kaikki, ket otetah ošua kirjojen luatimiseh: taiteilijat, disainerit, kirjailijat ta runoilijat – kaikki hyö ollah ruavon välttämättömänä ošana. Ka nyt on kielletty pityä šuurie toimenpitoja.

Onnakko meilä on valmistumašša šuuri lahja tašavallalla ta kuštantamollaki. “Periodikan” juhlavuuvven šekä Karjalaisien runojen vuuvven rajoissa myö painamma Aleksandra L’ubarskajan luatiman “Kalevala” lapšilla kerrottuna -kirjan. Voit olla, jotta šiitä tulou tämän vuuvven piäjulkaisu. Uuteh “Kalevalah” luajimma uušie kuvieki. Niijen kuvittajakši tulou taiteilija Vladimir Lukkonen.

– Olet alottan ruavon “Periodikašša” toimittajana, nyt olet johtajana. Mitä “Periodika” merkiččöy šiula henkilökohtasešti?

– “Periodika” on miun enšimmäini ta ainut työpaikka. Olen “Periodikašša” 28 vuotta. En voi kuvitella iččie toisella työpaikalla. Še on mahollisuš ruatua mahollisimman äijän meijän kanšojen ta kielien hyväkši. Še on miun taival.

– Onko šuunnitelmie lähiajakši?

– Enši vuotena myö yritämmä muuttua kuštantamon nimi, šentäh kun kirjojen ta viessinnän tuotanto tuli meijän ruavon vain ošakši. Periodika-nimi šäilyy julkaisujen brendinä, kumpani Kieliresurssikeškukšen, Yštävyškojin, portalin rinnalla rupieu kuulumah yhteh šuureh yritykšeh “Oma Media”.

– Mi on kaikkein arvokkahin “Periodikan” ruavošša?

– Piäasie, kummaista mie kovašti arvoššan, on meijän toimittajat, lehtimiehet, disainerit – kaikki meijän spesialistit. Še on šuuri kollektiivi. Ilman heitä ei olis mitänä. Löytyy uušie ihmisie, kumpaset tarvitah meijän ruatuo. Kuni on olomašša šemmosie ihmisie, kumpaset halutah lukie kirjoja tahi šanomalehtijä, šini meijän ruato rupieu jatkumah!

Teksti ta foto: Uljana Tikkanen, 7.7.2021