Pimiekuun 24. päivänä Petroskoissa piettih Karjalaini šuarna -teatterifestivali.
Teatterissa lapšet šäilytetäh muamonkieltä
Lapšien teatteriryhmät keräyvyttih Petroskoissa ta esitettih šuarnoja karjalan kielellä. Šalissa oli mukava ta lämmin ilmapiiri: artistat oikein vaštuullisešti esitettih omie šuurie ta pienieki roolija. Äšen šienien roolissa olijat artistat muissettih, jotta šienenhatulla pitäy ajoissa heiluttua ta še täyventäy spektaklie. Jokahini näytelmän ošallistuja on tärkie.
Tänä vuotena Karjalaini šuarna -teatterikilpailuh ošallistu 21 ryhmyä. Enšin hyö kuvattih video ta työnnettih kilpailun enšimmäiseh ošah. Toiseh ošah piäsi šeiččemen parašta ryhmyä. Kaikkieštah yli 170 lašta liitty kilpailuh.
‒ Još lapšet šäilytetäh ta kehitetäh omua kieltä, še merkiččöy, jotta hyö rakaššetah omua kulttuurie ta kotimuata. Tiälä hyö voijah esittyä šitä toisilla, šano Karjalan kanšallisen ta alovehellisen politiikan ministerijön kantarahvahien valtijollisen kannatukšen ošašton johtaja Jelena Migunova.
Arvoštelijakunta, kumpaseh kuulu teatteritaijon ta karjalan kielen tietäjät, korošti, kuin mukava oli kuunnella karjalan kieltä lapšilta ta anto kallehie n’euvoja nuorilla artistoilla.
Kilpailun toisešša ošašša esiinnyttih lapšet Jessoilašta, Mujejärveštä, Alavoisešta, Vieljärveštä, Jyškyjärveštä ta Petroskoista. Hyö esitettih spektaklija karjalan kielellä karjalaisien šuarnojen mukah. Lapšet näytettih omua taituo roolien esittämiseššä šekä laulettih ta tanššittih. Arvoštelijat niise kačottih, mimmosie pukuja ta lavakorissukšie oli kekšitty, kuin hyvin lapšet paistih karjalakši, mimmoni musiikki oli valittu. Joka ryhmällä oli omie vahvoja puolie ta valita parahan näytelmän oli vaikie.
‒ On mukava, jotta tuli vielä enämpi karjalaisien starinojen mukah valmissettuja spektaklija. Eryähät ošallistujat ollah teatteriryhmät, a eryähät ollah kouluryhmät, kumpaset piätettih valmistua näytelmä kilpailuo varoin. Toivomma, jotta heilä miellytti valmistua spektaklie ta hyö jatetah teatteritoimintua ta ruvetah nauttimah šiitä, šano kilpailun arvoštelija Andrei Gorškov.
Arvoštelijat huomattih harraštaja-artistojen virheitäki. Kilpailun jälkeh oli pietty muasteri-oppi lapšie ta ohjuajie varoin, missä kaikki šuatih kallehie n’euvoja ammatillisilta näyttelijiltä ta ohjuajilta.
Joka artista šai oman lahjan
Kilpailun toiseh ošah piäššyöt teatterit jo oltih voittajina ta parahina. Ka kilpailun šiäntöjen mukah piti parahistaki valita voittajie.
Kilpailun enšimmäisen paikan diplomin šai Jessoilan koulun 4A-luokan lapšet, toisella paikalla piäsi Jessoilan musiikkiyhtyveh “Värttinä” ta kolmannella – Pohjolan lapšet -ryhmä Mujejärveštä.
Karjalaini šuarna -kilpailun piälahjan tänä vuotena šai MIX-teatteriryhmä Alavoisešta, ohjuaja Svetlana Pronina. Še esitti Kaššali-spektaklin. Näytelmä yhisti kaikista enemmän lapšie, jokahisella oli oma rooli: lapšet laulettih, šoitettih, arvautettih arvautukšie toisilla spektaklin ošallistujilla, ka kaččojatki voitih vaššata niih, lopušša hyö tanššittih ta kučuttih kaččojie piirileikkih.
‒ Meijän teatteriryhmä on nuori, myö peruštima šen kakši vuotta takaperin. Nyt ryhmäššä on enšimmäisen ta nellännen luokkien opaštujat. Myö käyttimä meijän etupuolie – musiikkie, ryhmäššä lapšet šoitetah ta lauletah. Karjalan kieltä on vähän lisäopaššušohjelmašša ta myö teatterin avulla yritämmä opaštua kieltä lapšilla, šano MIX-teatterin karjalan kielen opaštaja Antonina Rossijeva.
Kilpailušša palkittih kirkkahimpie artistoja Kanšallisien kulttuurien keškukšen erikoislahjoilla. MIX-teatteriryhmän artista oli yhtenä kolmešta Etnotähtini-nominatijon voittajašta.
Kaššali-šuarnua näytti MIX-teatteri Alavoisen kyläštä ta piäsi piävoittajakši.
‒ Mie esitin ukon roolie spektaklissa. Miun opaštaja šanou,jotta mie olen taitaja ta kučču teatterih šyyškuušša, näin mie šain tämän roolin. Kun mie šain lahjan, mie en uškon, jotta šiinä ei ole virhettä ta olin oikein iloni. Još miula annetah vielä teatteriroolija mie mielelläh rupien käymäh teatterih, kerto MIX-teatterin artista Ivan Filimonenko.
Vielä kahekši etnotäheksi oli nimitetty Ilja Čuprin Mujejärveštä kontien roolista ta Mohnačova Ol’ga Jessoilašta hiiren roolista.
Karjalan kanšallisen ta alovehellisen politiikan ministerijön erikoislahjan šai Jyškyjärven teatteri “Ihmekesseli”, johtaja Natalja Bobrova.
Kaikki lapšet šuatih muistolahjoja festivalin järjestäjiltä ta partn’oriloilta.
Teatteriryhmien johtajat koroššettih, kuin tärkie on ošallistuo esityšmatkoih – lapšet nähäh toisie kollektiivija, ohjuajat kekšitäh uušie idejoja, kaikki šuahah kallista työkokemušta. Karjalaini šuarna -festivalin rajoissa lapšet ošallissuttih muasteri-oppiloih ta opašretkilöih, kačottih Čičiliušku-teatterin näytelmä.
Festivalie pietäh vuuvvešta 2013 kerran kahešša vuuvvešša. Tänä vuotena še oli järješšetty Karjalan Rahvahan Liiton Karjalaini etnoklasteri -projektin rajoissa Karjalan piämiehen granttien fondin šekä Karjalan kanšallisen ta alovehellisen politiikan ministerijön kannatukšella.
Teksti ta kuvat: Uljana Tikkanen, Oma Mua 29.11.2023
