Piäkuva: Klubin issunto oli šijotettu kanšainväliseh čäijyn päiväh. Kuva: Tatjana Lesonen
Vanha karjalaini Jyškyjärven kylä, kumpani šijoutuu Vienan Karjalašša taigan, monienmonituisien järvien ta lampien kešen, oli aina kuulusa omašta vierahanvaraisuošta.
Jyškyjärveššä taijetah ottua vaštah vierahie vaikka konša: kučutah čäijyllä, taritah tuokšujua manšikka-, mussikka- tahi hillovaren’n’ua teijän mavun mukah. Tietyšti piiruatki ollah pakollisie. Jyškyjärviläiset emännät ollah perintehellisien karjalaisien sriäpnöjen muasterit. Hyö erikoisella tavalla, jyškyjärviläisittäin, vain heilä tunnettujen šalojen mukah valmissetah kalittoja, šankija, kalakukkoja. Šiinä hyö ollah verrattomie.
Onnakko jyškyjärviläiset emännät ei peitetä oman keittotaijon šaloja. Monta kertua muasteri-oppiloissa hyö kerrottih niitä paikallisen koulun opaštujilla, yštävillä ta tuttavilla. Šamoin hyö kerrottih omašta kokemukšešta lepopäivän klubin tapuamisissa. Klubin tavanmukani issunto vietettih jo tänä vuotena. Šen aihe kiinnošti kaikkie ta oli šijotettu kanšainväliseh čäijyn päiväh. Niin, lepopäivän klubin tapuamisešša paistih čäijyštä, čäijynjuonnan perintehistä ta erikoisukšista.
Raisa Ribakova valmisti klubin ošallistujilla mukavan esittelyn, kumpasešša kerto čäijyn ilmeštymisen istorijašta ta šiitä, mitein še tuli Venäjällä ta meijän mualla. Karjalaisien perintehien aktiivvisena eistäjänä ta säilyttäjänä Raisa Ivanovna tarkkah käsitteli čäijyseremonijoja ta erikoisukšie, kumpaset oltih ennein ta šäilyttih nykypäiväh šuaten karjalaisissa perehissä.
Vera Batisčeva tietäy kaiken horšmačäijyštä.
– Muinoin horšmačäijyö luajašti käytettih ta nyt še tulou melko šuositukši. Mie varuššan šitä muutoman vuuvven ta tapuamisešša mielelläni kerroin omilla kotikyläläisillä horšmačäijyn keryämisen šaloista, šen fermentoinnista ta kuivatukšešta šekä kaikista tervehellisistä ominaisukšista, kerto vaikutelmistah Vera Batisčeva klubin issunnon jälkeh.
Lepopäivän klubin ošallistujat šuatih arvoštua horšmačäijyn makuo šekä koroššettih šen lujua tuokšuo ta erikoista makuo.
Jyškyjärviläiset juotih kuumua horšmačäijyö ta kerrottih muisselmie, mitein lapšuošša ta nuoruošša hyö keräyvyttih koko perehineh kotistolah. Ušeimmin še oli pyhinäpäivinä. Stolalla kaikkie vuotettih ruškiet piiruat, puhkutti samovuara, a muamo otti hauvottuo maituo kiukuašta. Hauvottu maito oli karjalaisen čäijyseremonijan piäatribuuttina.
Pakinoissa, muisselmissa ta šuutkoissa aika lenti ruttoh. Kaččomatta lujah jyškyjärviläiseh talveh – kyläššä šinä päivänä oli 30 aštetta pakkaista – klubin ošallistujien šielušša oli lämmintä ta iloista. Hyö kiitettih tapuamisen järještäjie Tatjana Lesoista ta Raisa Ribakovua, ta luvattih tavata uuvveštah.
Teksti: Nadežda Vasiljeva, Oma Mua 22.1.2025
