Piäkuva: Kalevalatalo-etnokulttuurikeškukšešša toimiu Ol’ga Kuz’minan yksityisnäyttely. Kuvat: Nadežda Vasiljeva/Oma Mua
Još noin kahekšan vuotta takaperin Ol’ga Kuz’minalla ois šanottu, jotta häneštä tulou käsityömuasteri, ni hiän varmašti ois vaššannun muhien: “Mie ta luomistyö? Še on šemmoni šuutka?”
Ka še tapahtu. Konša ta mitein? Ol’ga ičeki ei huomannun. Šanou, jotta višših mi lienöy “n’apšahti” hänen piäššä.
Kašvettih ta pyrähettih aikuhiseh elämäh lapšet, a naisella ilmešty äijän vapuata aikua. Erityisešti ikävä oli talvella. Istuo kiät rississä oli šietämätöintä.
Kantatuattojen neuvoja
Ol’ga Kuz’mina enšin kuotteli voimieh piiruššannašša. Še harraššuš onnistu melko hyvin. Šiitä käsityömuasteri alko valmistua kuvie villašta. Še oikein miellytti tuttavilla ta naini luati muutoman kuvan tilaukšella.
Šiitä alottelija muasteri opaštu ompelomah kukkasie ta kanšankukloja, merkkuamah, punomah makrameta, luatimah esinehie foamiranista. Ka kaikki nämä harraššukšet ei tuotu naisella kovua mielihyvyä.
Ol’ga Kuz’mina ečči omua intuo korissuš- ta taitotyöššä, ta löysi ihan šattumalta – karjalaisešša runonlaulajien Latvajärven kyläššä.
Enšimmäini kešämatka kantatuattojen kotimualla, Latvajärveh, kunne joka vuosi keräyvytäh šen entiset eläjät, jätti erikoisen jälen Ol’gan šieluh. Kylän nurmikoilla keräyty tunnetun runonlaulajan Arhippa Perttusen jälkiläisie. Šielä kuulu karjalaisie lauluja ta monilukusie muisselmie.
Korkieh Latvajärven ruohikkoh peittäyvyttih jo ammuin riämistynyöt talojen kivijalat. Ennein niissä taloissa elettih ihmiset, a nyt entisien pirttien aluššat šeisotah muisselmien hil’l’asina šilminnäkijinä.
– Šilloin mie ajattelin, jotta još ne kivijalat šuatettais paissa, ni mimmosen pohatan istorijan kerrottais rahvahalla, koroštau miun pakinakaveri.
Šen enšimmäisen latvajärviläisien tapuamisen jälkeh Ol’ga Kuz’mina kävi kaikkih vaštautumisih. Naisen kantatuattojen kotimua neuvo häntä, mitä pitäy ruatua.
Muasterin kokomuš
Ol’ga vielä kerran luki Kalevala-runoelman. Häntä kummaššutti, jotta löysi šieltä äijän mukavie ta uušie pikkušeikkoja, toisin šilmin kaččo eepossan šankariloih. Käsityömuasteri loi meitä varoin Kalevala-runoelman šankarien kuvagallerejan. Valokuvista meih kačotah Väinämöini, Aino, Ilmatar, Lemminkäisen muamo, Louhi, Päiväsen tytär. Kaikin hyö ollah kanšallisissa pukuloissa ta hyvin eläyvyttih omien henkilöjen rooliloih.
Kaikki kanšallispuvut Ol’ga Kuz’mina ompeli omin käsin. Joka puku on ommeltu individualisešti ta muasteri tarkkah tutki joka vuate-elementtie. Šiih mäni monta kuukautta ta nyt käsityömuasterin kokomuš šisältäy šarjan erilaisie karjalaisie pukuja – miehien ta naisien.
Ol’ga Kuz’mina šai intuo kantatuattojen kotimualta. Kuva: Ol’ga Kuz’minan kuva-arhiiva/Oma Mua
– Rahvaš rikeneh verratah naista koivuh. Hiän on šolakka,kaunis ta keštäjä. Naisen šilmät loissetah, puitto valonšäje ois piäššyn okšien läpi. Naini kanšanpuvušša on rauhan kaunehuš! Ta mie lahjotan šitä rauhua omilla tiluajilla – kalevalalaisilla naisilla. Miun pukuloissa, mit ei olla šamanlaisie, hyö tullah vielä kaunehimmiksi. Še tuou miula šemmoista tyytyväisyttä! šanelou Ol’ga Kuz’mina.
Šen lisäkši käsityömuasterin kokomukšešša on tilkkutöitä ta jokahisella niistä on oma nimi. Ol’gan ompelukšet kerrotah karjalaisen kešän kaunehuošta, Kalevalan šyyšilloista, marjoista mečäššä.
Tällä hetkellä Ol’ga Kuz’mina opaštuu ompelomah kanšallispuvun vielä yhtä vaikieta ošua – karjalaista sorokkua. Enšimmäini – luajittu rahvahan kaikkien šiäntöjen mukah, korissettu lasihelmilöillä – toisien eksponattien luvušša tuanoin oli esitetty käsityömuasterin yksityisnäyttelyššä Kalevalatalo-etnokeškukšešša.
Näyttelyn avajaisih keräyty kalevalalaisie ta Ol’gan monilukusie yštävie. Ihmiset tuttavuššuttih käsitöih, ihmeteltih ta ihual’tih muasterin neruo ta šanottih:
– Passipo šiula, Ol’ga, meštaruošta. Anna šiun luomisidejat konšana ei loputa! Šemmosen deviisin kera Ol’ga Kuz’mina aštuuki elämän tietä myöten.
Teksti: Nadežda Vasiljeva, Oma Mua 2.4.2025
